Rodzaje, budowa i funkcje amortyzatorów rowerowych

Jak są zbudowane i działają amortyzatory w rowerze?

Amortyzatory są niezbędnym elementem wyposażenia rowerów, przede wszystkim górskich i trekkingowych. Pełnią one dwie podstawowe funkcje:

• resorują, po najechaniu na nierówność amortyzator ugina się, pozwalając płynnie pokonać przeszkodę,
• tłumią energię, umożliwiają łagodny powrót teleskopowi do stanu wyjściowego bez efektu podrzucania kierownicy.

W rowerach najczęściej spotykany jest amortyzator przedni, ale dla zapewniania pełnego komfortu warto również zakupić amortyzator tylny, tzw. damper. Wówczas jednoślad ma amortyzację pełną, czyli tzw. full suspension.

Poza amortyzatorem przednim i tylnym rower może mieć także resorowaną sztycę, a więc podsiodłową rurkę z amortyzacją. Czasami tego rodzaju sztyca spotykana jest w rowerach trekkingowych i zastępuje amortyzator tylny.

Budowa amortyzatora rowerowego zależy od jego rodzaju i przeznaczenia. Niemniej jednak, prosty amortyzator przedni składa się z takich elementów, jak:

• rury sterowa,
• korona widelca,
• regulatory,
• górne i dolne golenie,
• medium ściskane i tłumiące,
• elementy montażowe.

Amortyzator tylny różni się budową od przedniego. Damper to przede wszystkim: sprężyna, regulator, skok oraz zbiornik wyrównawczy.

Jakie rodzaje amortyzatorów rozróżniamy?

W sprzedaży dostępne są różne rodzaje amortyzatorów. Biorąc pod uwagę ich konstrukcję wyróżniamy amortyzatory:

• jednopółkowe (teleskopowe) – składają si są z dwóch rur – goleni, z których jedna podczas pokonywania nierówności wsuwa się w drugą. Jest to najczęściej spotykana konstrukcja w amortyzatorach przednich;
• dwu- lub trzypółkowe – w widelcu rowerowym występują dwie lub trzy półki łączące golenie. Zastosowanie dodatkowych elementów wzmacnia konstrukcję, zapewniając większą sztywność amortyzatora;
• upside down – w przeciwieństwie do typowej konstrukcji dolne golenie wchodzą w górne. Amortyzatory te wymagają stosowania hamulców tarczowych i spotykane są przede wszystkim w rowerach zjazdowych;
• ze sztywną osią – wymagają zamontowania kół ze specjalnymi piastami. Stosowane są często z modelami upside down;
• z rurą sterową – resorowanie i tłumienie odbywają się w rurze sterowej widelca, a nie w goleniach. Taka konstrukcja ma mniejszą wagę, ale też większą sztywność.

Natomiast ze względu na sposób tłumienia drgań i zastosowane medium wyróżniamy takie rodzaje amortyzowanych widelców jak:

• sprężynowe – Jest to najprostsza i najtańsza konstrukcja, w której za amortyzację odpowiada stalowa sprężyna. Z kolei tłumienie powoduje opór cierny goleni i gumowego ochraniacza. Zaletą tego rozwiązania jest cena, a wadą dość spory ciężar oraz ograniczony zakres regulacji;
• elastomerowe – w tym przypadku rolę medium stanowią polimery zwane elastomerami. Jest to sztuczne, elastyczne tworzywo, które pełni w amortyzatorze zarówno funkcję resorującą, jak i tłumiącą. Materiał ten szybko się ściska, ale za to wolno rozpręża. Zaletą tej konstrukcji jest niska cena oraz waga. Niestety elastomery tracą swoją elastyczność w niskich temperaturach, dlatego są rzadko wybierane;
• elastomerowo-sprężynowe – dzięki połączeniu dwóch rozwiązań otrzymano większy skok, choć niestety widelec ma też wyższą wagę. Amortyzatory elastomerowo-sprężynowe lepiej tłumią energię niż konstrukcje sprężynowe;
• olejowo-sprężynowe – za resorowanie odpowiada sprężyna, która najczęściej jest wykonana ze stali chromowo-molibdenowej lub z tytanu. Natomiast olej, przepływając pomiędzy częściami amortyzatora, pełni funkcję tłumiącą;
• powietrzne – jak wskazuje na to nazwa, medium w tym przypadku stanowi powietrze. Plusem tego rozwiązania jest szeroki zakres regulacji i niska waga. Wadą – stosunkowo wysoka cena;
• olejowo-powietrzne – połączenie amortyzacji olejowej i powietrznej przyniosło znakomite rezultaty. Tego rodzaju konstrukcje wyróżniają się niską wagą oraz bardzo dobrym tłumieniem. Dlatego często wybierane są przez profesjonalistów i wymagających amatorów. Ich minusem jest natomiast wysoka cena.

Może Cię zaciekawić: Jaka jest różnica między kasetą rowerową a wolnobiegiem?

Jak sprawdzić, czy amortyzator w rowerze jest sprawny?

Sprawny amortyzator powinien resorować i tłumić energię podczas jazdy rowerem. Jeśli więc zauważyłeś, że rower podskakuje nawet na niewielkich nierównościach i pogorszył się komfort prowadzenia jednośladu, to może być oznaką uszkodzenia amortyzatora.

Jak to sprawdzić? Najczęściej po prostu amortyzator nie reaguje pod wpływem nacisku lub wręcz odwrotnie – działa zbyt szybko. W takim przypadku prawdopodobnie należy oddać pojazd serwisu lub wymienić część na nową.

Jak wyregulować amortyzator w rowerze?

Czasami jednak wystarczy po prostu regulacja amortyzatora w rowerze, aby znów cieszyć się płynną jazdą. Obecnie większość widelców i damperów ma sprężyny powietrzne. W takim przypadku należy zwiększyć lub zmniejszyć ilość powietrza w komorze amortyzatora za pomocą specjalnej pompki oraz przycisku.